شناسایی و بررسی مولکولی ویروس زردی چغندرقند (beet yellows virus) در برخی از نقاط ایران

ویروس زردی چغندرقند (beet yellows virus-byv) عضو تیپ جنس از خانواده closteroviridae می باشد که به عنوان دومین ویروس غالب گیاهان خانواده کنوپودیاسه در ایران شناخته شده است. به منظور شناسایی و تعیین برخی از خصوصیات بیولوژیکی و مولکولی byv در طی سال های1392-1391 تعداد 175 نمونه گیاهی مشکوک به آلودگی از مزارع کاشت چغندرقند در استان های خراسان رضوی، کرمانشاه، همدان و آذربایجان غربی جمع آوری شد. در ابتدا جهت ارزیابی وجود ویروس در نمونه های مشکوک به آلودگی از آزمون سرولوژیکی dad-elisa استفاده گردید. نتایج نشان داد که از میان 175 نمونه برگی 18 نمونه آلوده به این ویروس بودند. جهت شناسایی، و بررسی تنوع ژنتیکی در جدایه های ایرانی شناسایی شده در این تحقیق ژن های ششم (orf 6) و هشتم (orf 8) ویروس با اندازه های تقریبی به ترتیب 615و 534 جفت باز در آزمون pcr تکثیر و از میان نمونه های آلوده هفت جدایه جهت تعیین توالی نوکلئوتیدی انتخاب شدند. رسم درخت فیلوژنی برای هر دو ژن با استفاده از نرم افزار mega 5.2 و بکارگیری روش neighbor joining انجام شد. نتایج حاصل از آنالیزهای فیلوژنی در مورد ژن شش ویروسی نشانگر دارا بودن بیشترین درصد تشابه جدایه های ایرانی با جدایه ای از اوکراین (x73476) 79/94-19/99% بود. نتایج به دست آمده از آنالیز فیلوژنتیکی ژن هشتم byv نیز نشان داد که جدایه ایرانی دارای بیشترین درصد تشابه در سطح nt با جدایه از اوکراین و به اندازه 58/99% می باشد. در هر دو درخت فیلوژنی رسم شده تمامی جدایه های ایرانی به همراه جدایه اوکراین در یک گروه قرار گرفتند. این مطالعه اولین گزارش این ویروس از شهرستان سبزوار می باشد و هم چنین در استان های مورد بررسی تاکنون نمونه های آلوده یافت شده توالی یابی نشده و این مهم برای اولین بار در این مطالعه صورت گرفته است.